Φόρουμ
Αρχική σελίδα*
Αναζήτηση
Latest images
Εγγραφή
Σύνδεση
Αποτελεί
πλέον κοινή διαπίστωση ότι η μεγάλη κατανάλωση συμβατικών και μη ανανεώσιμων
μορφών ενεργείας για την κάλυψη των ολοένα αυξανόμενων αναγκών για κίνηση,
θέρμανση, ψύξη, φωτισμό έχει δραματικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που
προκαλούνται κυρίως από την έκλυση ρυπογόνων αερίων αλλά και από τη συνολική
καταστροφή του περιβαλλοντικού τοπίου. Στη χώρα μας ο κτιριακός τομέας
–οικιακός και τριτογενής-καταναλώνει περίπου το 36% των ενεργειακών πόρων, με
συνέπεια να ευθύνεται για το 40% των συνολικών εκπομπών του διοξειδίου του
άνθρακα. Δυστυχώς το ποσοστό αυτό αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά, λόγω του
ιλιγγιώδους ρυθμού εγκατάστασης κλιματιστικών μηχανημάτων και της αλόγιστης
χρήσης τους.
Η λειτουργία
των κλιματιστικών συσκευών δημιουργεί σειρά προβλημάτων, αφού τα κλιματιστικά
καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες ενέργειας, περίπου τριπλάσια ή τετραπλάσια
ενέργεια σε σχέση με ανάλογο σύστημα θέρμανσης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι
εταιρείες ηλεκτρισμού να αναγκάζονται να κάνουν νέες επενδύσεις στην παραγωγή
ισχύος, μόνο και μόνο για να αντιμετωπίσουν τις αιχμές του φορτίου που
παρουσιάζεται μόνο τις θερμότερες ημέρες του χρόνου. Και φυσικά οι επενδύσεις αυτές δεν είναι σε
παραγωγή ρεύματος από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως πχ η αιολική ή
φωτοβολταϊκά, αλλά στις παραδοσιακές και αναχρονιστικές μεθόδους (λιγνίτης,
άνθρακας).
Προβλήματα
παραδοσιακού δροσισμού.
Οι
περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προκύπτουν από τις εκπομπές CO2 που απελευθερώνονται κατά την καύση
ορυκτών καυσίμων στις εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ισχύος και σε
μικρότερο βαθμό από τους χλωροφθοράνθρακες (CFC) που διαρρέουν από τους συμπιεστές και ευθύνονται για τη
μείωση του στρατός φαρικού όζοντος.
Η ποιότητα
του εσωτερικού αέρα των κτιρίων, και κυρίως αυτών που δεν είναι δυνατή η
ανταλλαγή εσωτερικού αέρα με τον εξωτερικό, όπως το παράδειγμα των γυάλινων
κτιρίων-γραφείων.
Η ποσότητα
της απορριπτόμενης προς το εξωτερικό περιβάλλον θερμότητας που αυξάνει τη
θερμοκρασία του περιβάλλοντος συμβάλλοντας στο φαινόμενο της θερμικής νησίδας
στα αστικά κέντρα.
Ο παθητικός
δροσισμός από την άλλη βασίζεται στη δυνατότητα διαφυγής του ζεστού αέρα από το
εσωτερικό του κτιρίου με ταυτόχρονη «απαγωγή» δροσερότερων αέριων μαζών από το
εξωτερικό μέσα στο κτίριο. Η λειτουργία πύργων ανέμου καθώς και ηλιακών
καμινάδων είναι δύο από τις τεχνικές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να
βελτιώσουν τη ροή του αέρα και τη θερμοκρασία στο κτίριο.
Όχι
κλιματιστικό.
Υπάρχει όμως
η δυνατότητα για την αποφυγή χρήσης μηχανικού κλιματισμού; Φυσικά υπάρχουν
εναλλακτικές τεχνικές δροσισμού και μάλιστα φυσικού , που μπορούν να παρέχουν
παρόμοιες συνθήκες εσωτερικού χώρου με αυτές που προσφέρουν τα συμβατικά
κλιματιστικά.
Τέτοιες
τεχνικές παθητικού δροσισμού, που στοχεύουν στην επίτευξη θερμικής άνεσης κατά
τη διάρκεια του καλοκαιριού, μπορούμε να τις κατατάξουμε σε 2 κύριες
κατηγορίες.
·
Αυτές που προστατεύουν το κτίριο ήδη από το
σχεδιασμό (συστήματα ηλιοπροστασίας, φυτεύσεις)
·
Αυτές που απορρίπτουν την πλεονάζουσα θερμότητα
σε ένα αποδέκτη θερμότητας του περιβάλλοντος (ανεμούριο, αιολικές καμινάδες).
Η
απομάκρυνση της θερμότητας επιτυγχάνεται όταν η εξωτερική θερμοκρασία αέρα
είναι χαμηλότερη από την εσωτερική θερμοκρασία αέρα. Έτσι ο αερισμός του
κτιρίου μπορεί να αποβάλλει προς τον εξωτερικό χώρο τα θερμικά ή τα ηλιακά
κέρδη που συσσωρεύτηκαν κατά τη διάρκεια της ημέρας λούζοντας το κτίριο με
δροσερό αέρα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Αυτό συμβαίνει γιατί όταν 2 αέριες
μάζες βρίσκονται σε διαφορετικές θερμοκρασίες, η πυκνότητα και η πίεση τους
είναι διαφορετικές και αυτό προκαλεί κίνηση του αέρα από την
πυκνότερη-ψυχρότερη ζώνη προς την αραιότερη-θερμότερη.
Οι
παράγοντες που συμβάλλουν στην επιτυχή εφαρμογή των τεχνικών φυσικού δροσισμού
είναι:
·
Η εξωτερική θερμοκρασία
·
Η υγρασία
·
Η ταχύτητα και η διεύθυνση του ανέμου
Οι
παράγοντες αυτοί παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιλογή της σωστής θέσης και του
μεγέθους των ανοιγμάτων.
ΜΕΘΟΔΟΙ
ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΔΡΟΣΙΣΜΟΥ
Παραδοσιακοί
ανεμόπυργοι: οι πρόγονοι μας επιβίωσαν για χιλιάδες χρόνια κάτω από όμοιες
κλιματικές συνθήκες με τις δικές μας. Αυτό ήταν εφικτό γιατί είχαν υιοθετήσει
φυσικά συστήματα θέρμανσης και κλιματισμού για τα παραδοσιακά κτίρια τους. Ένα
τέτοιο σύστημα κλιματισμού ήταν ο ανεμόπυργος, που συναντάμε στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική
πολλών μουσουλμανικών χώρων. Ο ανεμοπορίας με ύψος που κυμαίνεται από 2 έως
20μ., συλλαμβάνει και εκτρέπει τον άνεμο δημιουργώντας ροή αέρα μέσα στο
κτίριο. Η επιλογή των τότε ανώνυμων αρχιτεκτόνων να κατασκευάσουν ένα πύργο
δροσισμού που προεξέχει σημαντικά πάνω από το κτίριο δεν ήταν καθόλου τυχαία.
Σε χαμηλά κτίρια ή σε κτίρια μέσα σε πυκνοδομημένο περιβάλλον ήταν δύσκολο να
πετύχουν καλό αερισμό. Έτσι επινοώντας τους ανεμόπυργους πέτυχαν να συλλαμβάνουν τον άνεμο ψηλά, που
είναι πιο δροσερός και λιγότερο σκονισμένος. Κάτι παρόμοια είναι σύγχρονες
αιολικές καμινάδες.
Η
ηλιοπροστασία (σκίαση) του κτιρίου, η οποία επιτυγχάνεται με διάφορους τρόπους,
όπως η φυσική βλάστηση, τα γεωμετρικά στοιχεία (προεξοχές) του κτιρίου,
σκίαστρα μόνιμα ή κινητά, εξωτερικά ή εσωτερικά των ανοιγμάτων, υαλοπίνακες, με
ειδικές επιστρώσεις ή ειδικής επεξεργασίας (ανακλαστικού, επιλεκτικοί,
ηλεκτροχρωμικοί κλπ).
Ο φυσικός
εξαερισμός με κατάλληλο σχεδιασμό και λειτουργία ανοιγμάτων στο κέλυφος και
θυρίδες στο πάνω και κάτω τμήμα των διαχωριστικών εσωτερικών τοίχων που
επιτρέπουν την κίνηση του αέρα στους εσωτερικούς χώρους.
Ο νυχτερινός
διαμπερής αερισμός, ιδιαίτερα τις θερμές ημέρες. Συνεισφέρει στην αποθήκευση
«δροσιά» στη θερμική μάζα του κτιρίου, με αποτέλεσμα τη μειωμένη επιβάρυνση του
κτιρίου κατά την επόμενη μέρα.
Η χρήση των
ανεμιστήρων οροφής, ενισχύει το φαινόμενο του φυσικού αερισμού, με ελάχιστη
κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Επι πλέον, συνεισφέρει στην επίτευξη θερμικής
άνεσης σε θερμοκρασίες υψηλότερες από τις συνήθεις (περίπου 2-3ο C), καθώς και με την κίνηση
του αέρα που δημιουργείται μεταφέρεται θερμότητα από το ανθρώπινο σώμα.
Μείωση των
εσωτερικών κερδών του κτιρίου (θερμότητα που παράγεται από τις ηλεκτρικές,
κυρίως συσκευές).
Η ψύξη του
αέρα εξωτερικά μπορεί να επιτευχθεί μέσω μιας δεξαμενής νερού ή μέσω
ακτινοβολίας στις περιπτώσεις που το δώμα ενός κτιρίου είναι βαμμένο
λευκό-αντανακλώντας έτσι τη ζέστη και διατηρώντας το εσωτερικό του δροσερό.
Αυτή η μέθοδος ήταν διαδεδομένη στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική των Κυκλάδων.
Στην
σημερινή εποχή γνώση του παρελθόντος
αποτελεί αφετηρία για πολλούς σύγχρονους αρχιτέκτονες να εφαρμόσουν τεχνικές
παθητικής ψύξης. Οφείλουμε να σχεδιάζουμε με γνώμονα το περιβάλλον. Να
γνωρίζουμε στοιχειωδώς τους κανόνες του βιοκλιματικού σχεδιασμού. Από ηθική
άποψη δεν μπορούμε να εξακολουθούμε να ζούμε κληρονομώντας από τους προγόνους
μας, ενώ δανειζόμαστε και υποθηκεύουμε το μέλλον των παιδιών μας.
Πηγή:
εφημερίδα Natura
πλέον κοινή διαπίστωση ότι η μεγάλη κατανάλωση συμβατικών και μη ανανεώσιμων
μορφών ενεργείας για την κάλυψη των ολοένα αυξανόμενων αναγκών για κίνηση,
θέρμανση, ψύξη, φωτισμό έχει δραματικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που
προκαλούνται κυρίως από την έκλυση ρυπογόνων αερίων αλλά και από τη συνολική
καταστροφή του περιβαλλοντικού τοπίου. Στη χώρα μας ο κτιριακός τομέας
–οικιακός και τριτογενής-καταναλώνει περίπου το 36% των ενεργειακών πόρων, με
συνέπεια να ευθύνεται για το 40% των συνολικών εκπομπών του διοξειδίου του
άνθρακα. Δυστυχώς το ποσοστό αυτό αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά, λόγω του
ιλιγγιώδους ρυθμού εγκατάστασης κλιματιστικών μηχανημάτων και της αλόγιστης
χρήσης τους.
Η λειτουργία
των κλιματιστικών συσκευών δημιουργεί σειρά προβλημάτων, αφού τα κλιματιστικά
καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες ενέργειας, περίπου τριπλάσια ή τετραπλάσια
ενέργεια σε σχέση με ανάλογο σύστημα θέρμανσης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι
εταιρείες ηλεκτρισμού να αναγκάζονται να κάνουν νέες επενδύσεις στην παραγωγή
ισχύος, μόνο και μόνο για να αντιμετωπίσουν τις αιχμές του φορτίου που
παρουσιάζεται μόνο τις θερμότερες ημέρες του χρόνου. Και φυσικά οι επενδύσεις αυτές δεν είναι σε
παραγωγή ρεύματος από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως πχ η αιολική ή
φωτοβολταϊκά, αλλά στις παραδοσιακές και αναχρονιστικές μεθόδους (λιγνίτης,
άνθρακας).
Προβλήματα
παραδοσιακού δροσισμού.
Οι
περιβαλλοντικές επιπτώσεις που προκύπτουν από τις εκπομπές CO2 που απελευθερώνονται κατά την καύση
ορυκτών καυσίμων στις εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ισχύος και σε
μικρότερο βαθμό από τους χλωροφθοράνθρακες (CFC) που διαρρέουν από τους συμπιεστές και ευθύνονται για τη
μείωση του στρατός φαρικού όζοντος.
Η ποιότητα
του εσωτερικού αέρα των κτιρίων, και κυρίως αυτών που δεν είναι δυνατή η
ανταλλαγή εσωτερικού αέρα με τον εξωτερικό, όπως το παράδειγμα των γυάλινων
κτιρίων-γραφείων.
Η ποσότητα
της απορριπτόμενης προς το εξωτερικό περιβάλλον θερμότητας που αυξάνει τη
θερμοκρασία του περιβάλλοντος συμβάλλοντας στο φαινόμενο της θερμικής νησίδας
στα αστικά κέντρα.
Ο παθητικός
δροσισμός από την άλλη βασίζεται στη δυνατότητα διαφυγής του ζεστού αέρα από το
εσωτερικό του κτιρίου με ταυτόχρονη «απαγωγή» δροσερότερων αέριων μαζών από το
εξωτερικό μέσα στο κτίριο. Η λειτουργία πύργων ανέμου καθώς και ηλιακών
καμινάδων είναι δύο από τις τεχνικές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να
βελτιώσουν τη ροή του αέρα και τη θερμοκρασία στο κτίριο.
Όχι
κλιματιστικό.
Υπάρχει όμως
η δυνατότητα για την αποφυγή χρήσης μηχανικού κλιματισμού; Φυσικά υπάρχουν
εναλλακτικές τεχνικές δροσισμού και μάλιστα φυσικού , που μπορούν να παρέχουν
παρόμοιες συνθήκες εσωτερικού χώρου με αυτές που προσφέρουν τα συμβατικά
κλιματιστικά.
Τέτοιες
τεχνικές παθητικού δροσισμού, που στοχεύουν στην επίτευξη θερμικής άνεσης κατά
τη διάρκεια του καλοκαιριού, μπορούμε να τις κατατάξουμε σε 2 κύριες
κατηγορίες.
·
Αυτές που προστατεύουν το κτίριο ήδη από το
σχεδιασμό (συστήματα ηλιοπροστασίας, φυτεύσεις)
·
Αυτές που απορρίπτουν την πλεονάζουσα θερμότητα
σε ένα αποδέκτη θερμότητας του περιβάλλοντος (ανεμούριο, αιολικές καμινάδες).
Η
απομάκρυνση της θερμότητας επιτυγχάνεται όταν η εξωτερική θερμοκρασία αέρα
είναι χαμηλότερη από την εσωτερική θερμοκρασία αέρα. Έτσι ο αερισμός του
κτιρίου μπορεί να αποβάλλει προς τον εξωτερικό χώρο τα θερμικά ή τα ηλιακά
κέρδη που συσσωρεύτηκαν κατά τη διάρκεια της ημέρας λούζοντας το κτίριο με
δροσερό αέρα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Αυτό συμβαίνει γιατί όταν 2 αέριες
μάζες βρίσκονται σε διαφορετικές θερμοκρασίες, η πυκνότητα και η πίεση τους
είναι διαφορετικές και αυτό προκαλεί κίνηση του αέρα από την
πυκνότερη-ψυχρότερη ζώνη προς την αραιότερη-θερμότερη.
Οι
παράγοντες που συμβάλλουν στην επιτυχή εφαρμογή των τεχνικών φυσικού δροσισμού
είναι:
·
Η εξωτερική θερμοκρασία
·
Η υγρασία
·
Η ταχύτητα και η διεύθυνση του ανέμου
Οι
παράγοντες αυτοί παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιλογή της σωστής θέσης και του
μεγέθους των ανοιγμάτων.
ΜΕΘΟΔΟΙ
ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ ΔΡΟΣΙΣΜΟΥ
Παραδοσιακοί
ανεμόπυργοι: οι πρόγονοι μας επιβίωσαν για χιλιάδες χρόνια κάτω από όμοιες
κλιματικές συνθήκες με τις δικές μας. Αυτό ήταν εφικτό γιατί είχαν υιοθετήσει
φυσικά συστήματα θέρμανσης και κλιματισμού για τα παραδοσιακά κτίρια τους. Ένα
τέτοιο σύστημα κλιματισμού ήταν ο ανεμόπυργος, που συναντάμε στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική
πολλών μουσουλμανικών χώρων. Ο ανεμοπορίας με ύψος που κυμαίνεται από 2 έως
20μ., συλλαμβάνει και εκτρέπει τον άνεμο δημιουργώντας ροή αέρα μέσα στο
κτίριο. Η επιλογή των τότε ανώνυμων αρχιτεκτόνων να κατασκευάσουν ένα πύργο
δροσισμού που προεξέχει σημαντικά πάνω από το κτίριο δεν ήταν καθόλου τυχαία.
Σε χαμηλά κτίρια ή σε κτίρια μέσα σε πυκνοδομημένο περιβάλλον ήταν δύσκολο να
πετύχουν καλό αερισμό. Έτσι επινοώντας τους ανεμόπυργους πέτυχαν να συλλαμβάνουν τον άνεμο ψηλά, που
είναι πιο δροσερός και λιγότερο σκονισμένος. Κάτι παρόμοια είναι σύγχρονες
αιολικές καμινάδες.
Η
ηλιοπροστασία (σκίαση) του κτιρίου, η οποία επιτυγχάνεται με διάφορους τρόπους,
όπως η φυσική βλάστηση, τα γεωμετρικά στοιχεία (προεξοχές) του κτιρίου,
σκίαστρα μόνιμα ή κινητά, εξωτερικά ή εσωτερικά των ανοιγμάτων, υαλοπίνακες, με
ειδικές επιστρώσεις ή ειδικής επεξεργασίας (ανακλαστικού, επιλεκτικοί,
ηλεκτροχρωμικοί κλπ).
Ο φυσικός
εξαερισμός με κατάλληλο σχεδιασμό και λειτουργία ανοιγμάτων στο κέλυφος και
θυρίδες στο πάνω και κάτω τμήμα των διαχωριστικών εσωτερικών τοίχων που
επιτρέπουν την κίνηση του αέρα στους εσωτερικούς χώρους.
Ο νυχτερινός
διαμπερής αερισμός, ιδιαίτερα τις θερμές ημέρες. Συνεισφέρει στην αποθήκευση
«δροσιά» στη θερμική μάζα του κτιρίου, με αποτέλεσμα τη μειωμένη επιβάρυνση του
κτιρίου κατά την επόμενη μέρα.
Η χρήση των
ανεμιστήρων οροφής, ενισχύει το φαινόμενο του φυσικού αερισμού, με ελάχιστη
κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Επι πλέον, συνεισφέρει στην επίτευξη θερμικής
άνεσης σε θερμοκρασίες υψηλότερες από τις συνήθεις (περίπου 2-3ο C), καθώς και με την κίνηση
του αέρα που δημιουργείται μεταφέρεται θερμότητα από το ανθρώπινο σώμα.
Μείωση των
εσωτερικών κερδών του κτιρίου (θερμότητα που παράγεται από τις ηλεκτρικές,
κυρίως συσκευές).
Η ψύξη του
αέρα εξωτερικά μπορεί να επιτευχθεί μέσω μιας δεξαμενής νερού ή μέσω
ακτινοβολίας στις περιπτώσεις που το δώμα ενός κτιρίου είναι βαμμένο
λευκό-αντανακλώντας έτσι τη ζέστη και διατηρώντας το εσωτερικό του δροσερό.
Αυτή η μέθοδος ήταν διαδεδομένη στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική των Κυκλάδων.
Στην
σημερινή εποχή γνώση του παρελθόντος
αποτελεί αφετηρία για πολλούς σύγχρονους αρχιτέκτονες να εφαρμόσουν τεχνικές
παθητικής ψύξης. Οφείλουμε να σχεδιάζουμε με γνώμονα το περιβάλλον. Να
γνωρίζουμε στοιχειωδώς τους κανόνες του βιοκλιματικού σχεδιασμού. Από ηθική
άποψη δεν μπορούμε να εξακολουθούμε να ζούμε κληρονομώντας από τους προγόνους
μας, ενώ δανειζόμαστε και υποθηκεύουμε το μέλλον των παιδιών μας.
Πηγή:
εφημερίδα Natura
