Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι τα θέματα για το περιβάλλον είναι θέματα που επηρεάζουν τα δικαιώματα των παιδιών. Ό,τι κάνουμε στη γη σήμερα έχει βαθύ αντίκτυπο στις μελλοντικές γενιές.
Τα παιδιά έχουν δικαίωμα στη ζωή, την επιβίωση, την ανάπτυξη, την υγεία και σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο ζωής που σχετίζεται άμεσα με το περιβάλλον. Όλα αυτά τα δικαιώματα τα κατοχυρώνει η Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού που είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της αποστολής της UNICEF.
Η έλλειψη καθαρού νερού και κατάλληλων συστημάτων αποχέτευσης, οι ανθυγιεινοί τρόποι συμπεριφοράς και οι υποβαθμισμένες συνθήκες διαβίωσης παραμένουν τα κυριότερα περιβαλλοντικά προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν τα παιδιά, κατ� εξοχήν στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Τα παιδιά είναι περισσότερο ευάλωτα και ευπαθή στους κινδύνους που εγκυμονεί ένα υποβαθμισμένο περιβάλλον. Δεκάδες χιλιάδες παιδιά πεθαίνουν κάθε μέρα από τα συνδυασμένα αποτελέσματα της φτώχειας και της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, από πείνα και ασθένειες που μπορούν να προληφθούν και κύρια προκαλούνται από παράγοντες μόλυνσης και παθογένειας που υπάρχουν στον αέρα, το νερό, το έδαφος ή την τροφή.
Οι κίνδυνοι από χημικούς ρυπαντές είναι επίσης σημαντικότεροι για τα παιδιά και τα βρέφη απ' ότι για τους ενήλικες και για τους παρακάτω λόγους:
1. Η επιφάνεια του δέρματος ανά μονάδα βάρους που εκτίθεται σε ένα χημικό ρυπαντή είναι 2,5 φορές μεγαλύτερη στα παιδιά απ΄ ότι στους ενήλικές.
2. Υψηλότεροι ρυθμοί μεταβολισμού και υψηλότερη κατανάλωση οξυγόνου και λήψης αέρος ανά μονάδα βάρους χαρακτηρίζει τα παιδιά. Στα πνευμόνια των παιδιών φθάνουν δύο φορές μεγαλύτερες ποσότητες χημικών ρυπαντών του αέρα απ΄ ότι το ίδιο χρονικό διάστημα στους ενήλικες.
3. Υψηλότερος βασικός μεταβολισμός και γρήγορη ανάπτυξη στα παιδιά που σημαίνει μεγαλύτερη πρόσληψη τροφής ανά μονάδα βάρους έναντι των μεγάλων.
4. Το μεγαλύτερο ποσοστό νερού και μικρότερο λίπους στο σώμα των παιδιών και η μικρότερη δυνατότητα αποτοξίνωσης. Οι τοξίνες παραμένουν περισσότερο χρόνο στο σώμα των παιδιών και συγκρατούνται σε μεγαλύτερη αναλογία για συγκεκριμένη δόση.
5. Ιδιαίτερη ευαισθησία των οργάνων των παιδιών καθώς ωριμάζουν π.χ. ο εγκέφαλος, τα νεφρά , το συκώτι.
6. Η εξάρτηση των βρεφών και των παιδιών από ένα ή λίγα είδη τροφής σε σχέση με τους μεγάλους έτσι ώστε αν αυτά είναι μολυσμένα τα αρνητικά αποτελέσματα είναι εντονότερα.
Το Σπιράλ της Αστάθειας
Η UNICEF θεωρεί πως η περιβαλλοντική υποβάθμιση αποτελεί μέρος ενός φαύλου κύκλου που συνδέεται με τη φτώχεια και το φαινόμενο του υπερπληθυσμού.
*
Η υπερεκμετάλλευση της γης μέσω των καλλιεργειών ή της υλοτομίας αποφέρουν μικρότερες αποδόσεις με συνέπεια μικρότερα εισοδήματα και επιδείνωση της φτώχειας.
*
Η φτώχεια αυξάνει τη θνησιμότητα και οι οικογένειες γεννούν περισσότερα παιδιά ώστε να επιζήσουν όσο το δυνατόν περισσότερα επιδεινώνοντας το πρόβλημα του υπερπληθυσμού.
*
Ο υπερπληθυσμός οδηγεί σε αυξανόμενη ζήτηση φυσικών πόρων και υπερεκμετάλλευσή τους επιδεινώνοντας το περιβάλλον και ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται.
Αυτό είναι το Σπιράλ της Αστάθειας που δημιουργεί κοινωνικές ανισότητες, αναταραχές και αστάθεια σε διεθνές επίπεδο. Όλα αυτά για να αντιμετωπιστούν πρόσκαιρα, αποκόπτονται πόροι από την υγεία, την εκπαίδευση και τις κοινωνικές υπηρεσίες.
Μερικοί αριθμοί που συνθέτουν την σημερινή πραγματικότητα:
* Εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε υποβαθμισμένες τενεκεδουπόλεις.
* Πάνω από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό.
* Σχεδόν 2,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν χωρίς επαρκείς εγκαταστάσεις υγιεινής.
* Πάνω από 1,5 εκατομμύριο παιδιά κάθε χρόνο πεθαίνουν από ασθένειες που σχετίζονται με το μολυσμένο νερό.
* Σχεδόν 2 εκατομμύρια παιδιά το χρόνο πεθαίνουν από λοιμώξεις του αναπνευστικού.
Κάθε χρόνο εκατομμύρια εκτάρια τροπικών δασών καταστρέφονται και εκατομμύρια εκτάρια άνυδρης γης γίνονται σκόνη. Κάθε χρόνο, εκατομμύρια τόνοι πολύτιμου ανώτερου στρώματος εδάφους ξεπλένονται και παρασύρονται από πλημμύρες και τον άνεμο είτε λόγο της υπερεκμετάλλευσης είτε λόγο των πυρκαγιών. Ακόμη, η υπερβολική υλοτομία οδηγεί σε αποδάσωση που με τη σειρά της αποτελεί παράγοντα πλημμύρων, αύξησης της θερμοκρασίας, κακής ποιότητας ατμόσφαιρας κ.ά.
Περιβαλλοντική εκπαίδευση & συνείδηση
Είναι προφανές ότι η περιβαλλοντική προστασία κοστίζει. Είναι πραγματικά ανάγκη να κατανοήσουν οι κυβερνήσεις και οι βιομηχανικές μονάδες πως πρέπει να επενδύσουν σε μια πολιτική φιλική προς το περιβάλλον στα πλαίσια μιας ανθρωποκεντρικής ανάπτυξης.
Η UNICEF υποστηρίζει ότι για να μπορέσει ο πλανήτης να ξεφύγει από αυτό το φαύλο κύκλο που θα οδηγεί σε όλο και μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή, θα πρέπει να καταπολεμηθούν τα «συμπτώματα της φτώχειας». Θα πρέπει δηλαδή να μειωθεί δραστικά η παιδική θνησιμότητα που οφείλεται στις παιδικές ασθένειες, να εξασφαλισθεί το καθαρό νερό και οι εγκαταστάσεις υγιεινής και στη πιο μικρή κοινότητα, να υπάρξει μια βασική εκπαίδευση υψηλής στάθμης για κάθε παιδί, να προωθηθεί ο οικογενειακός προγραμματισμός ώστε να μειωθούν οι μεγάλες οικογένειες και κατά συνέπεια οι καταστροφικές πιέσεις προς το περιβάλλον.
Η προσπάθεια της UNICEF συνίσταται στην περιβαλλοντική εκπαίδευση των παιδιών και στη συνειδητοποίηση εκ μέρους τους ότι το υγιές περιβάλλον συνδέεται άμεσα και άρρηκτα και με τη δική τους ευημερία.
Μαθαίνοντας για το περιβάλλον όσο περισσότερα μπορούμε, είναι πιο πιθανό να το προστατεύσουμε αποτελεσματικά. Βέβαια, κάποια από τα περιβαλλοντικά προβλήματα χρειάζονται παγκόσμια προσπάθεια και συνεργασία, αλλά όλοι μας πρέπει να στρατευτούμε ώστε να διασώσουμε τον πλανήτη μας και όχι να περιμένουμε να το κάνει κάποιος άλλος για μας.
Παραδείγματα από απλά και μικρά πράγματα που μπορούμε να εφαρμόσουμε όλοι στην καθημερινή μας ζωή - μικροί και μεγάλοι - ώστε να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές ένα περιβάλλον με λιγότερα προβλήματα:
* Να μην σπαταλάμε άσκοπα ηλεκτρική ενέργεια.
* Να μη σπαταλάμε το νερό. Να θυμόμαστε πως το νερό δεν είναι ανεξάντλητο. Να κλείνουμε καλά τις βρύσες, να κάνουμε μπάνιο με λιγότερο νερό και να μην αφήνουμε τη βρύση να τρέχει άσκοπα.
* Ο πολιτισμός στον άνθρωπο αποδεικνύεται και από την καθαριότητα που τον διακρίνει. Ας αποθέτουμε τα σκουπίδια μας μόνο στους ειδικούς κάδους σκουπιδιών και όχι οπουδήποτε.
* Να προστατεύουμε το ποτάμι ή τις ακτές που πιθανόν έχουμε στην περιοχή μας και να επιδιώκουμε να συμμετάσχουμε σε εκστρατείες καθαρισμού και φροντίδας τους.
* Να βρούμε από την τοπική μας κοινωνία, το σχολείο, τη γειτονιά, την εκκλησία που θα μπορούσαμε να δώσουμε πράγματα που δεν χρησιμοποιούμε πια.
* Να οργανώνουμε ή να συμμετέχουμε με τους φίλους μας, το σχολείο μας, το δήμο μας, ημέρες δενδροφύτευσης. Τα δέντρα μπορεί να αργούν να μεγαλώσουν αλλά αποζημιώνουν τον άνθρωπο με το οξυγόνο τους για μια ολόκληρη ζωή.
* Ας γίνουμε μέλη ή συνεργάτες ομάδων περιφρούρησης του περιβάλλοντος και ας σκεφθούμε τρόπους για να ευαισθητοποιήσουμε και άλλα μέλη της κοινωνίας που ζούμε.
* Να χρησιμοποιούμε κούπες για το γάλα ή το αναψυκτικό μας αντί για πλαστικά ή χάρτινα ποτήρια και να συμμετέχουμε όσο το δυνατόν στις προσπάθειες ανακύκλωσης χαρτιού, πλαστικού, γυαλιού, αλουμινίου κλπ.
* Να ενδιαφερόμαστε να μάθουμε για το πώς μπορούμε να απαλλαγούμε από παλιά είδη οικιακής χρήσης που περιέχουν χημικά, όπως μπαταρίες, γυαλιστικά, βαφές, λάδια αυτοκινήτου, φιάλες εντομοκτόνων κλπ.
* Σε όσους υπάρχει η δυνατότητα να διατηρούμε κήπο με φυτά ή και λαχανικά χωρίς χημικά και φάρμακα.
* Να βεβαιωνόμαστε πως διαβάζουμε τις ετικέτες που αναφέρουν τα συστατικά των τροφών και ότι γνωρίζουμε ακριβώς το προϊόν που προορίζεται για κατανάλωση.
Η UNICEF σε δράση
*
Η UNICEF επικεντρώνει τις προσπάθειές της στο άμεσο περιβάλλον των παιδιών με αντικειμενικό σκοπό τη μείωση της παιδικής νοσηρότητας και θνησιμότητας.
*
Δίνει άμεση προτεραιότητα στη παροχή συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης. Αποτέλεσμα αυτής της συντονισμένης πολυετούς προσπάθειας σε σχέση με το 1990 είναι η αύξηση του ποσοστού πρόσβασης σε καθαρό νερό και συστήματα υγιεινής κατά σχεδόν 10% και 6% αντίστοιχα. Μέχρι σήμερα, η UNICEF έχει εγκαταστήσει χιλιάδες χειροκίνητες και ηλιακές αντλίες για την παροχή νερού. Τις προηγούμενες δεκαετίες έχει χρηματοδοτήσει σημαντικά προγράμματα συνεργασίας για την παροχή συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης σε όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο αξίας πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων.
*
Για την αντιμετώπιση ασθενειών που έχουν άμεση σχέση με το μολυσμένο νερό όπως η διάρροια που προκαλεί αφυδάτωση και συχνά οδηγεί στο θάνατο εκατομμύρια παιδιά η UNICEF σε συνδυασμό με τα μέτρα πρόληψης προωθεί και εφαρμόζει, μαζί με την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας τη θεραπεία ενυδάτωσης από το στόμα που υπολογίζεται ότι σώζει 1.500.000 παιδιά κάθε χρόνο. Πρόκειται για μια απλή, οικονομική και αποτελεσματική μέθοδο κατ� οίκον αντιμετώπισης της διάρροιας που συχνά προκαλείται από ακάθαρτο νερό που κυριολεκτικά σώζει τη ζωή εκατομμυρίων παιδιών.
*
Ακόμη, η UNICEF υποστηρίζει ότι πρέπει να γίνει μια νέα προσπάθεια να καταπολεμηθούν τα χειρότερα συμπτώματα της φτώχειας που ενισχύσουν το σπιράλ της αστάθειας. Εξαφανίζοντας τις κυριότερες παιδικές ασθένειες, μειώνοντας την παιδική θνησιμότητα, εξασφαλίζοντας καθαρό πόσιμο νερό και δημιουργώντας συστήματα ύδρευσης και αποχέτευσης, παρέχοντας τουλάχιστον βασική εκπαίδευση στις γυναίκες και τα παιδιά, προωθώντας προγράμματα οικογενειακού προγραμματισμού, η UNICEF βοηθά τους ανθρώπους να ξεφύγουν από τη φτώχεια, να μειώσουν τις πολύ μεγάλες οικογένειες ώστε να μειωθούν οι καταστροφικές πιέσεις στο περιβάλλον.
Πηγή: unicef.gr