Φόρουμ
Αρχική σελίδα*
Αναζήτηση
Latest images
Εγγραφή
Σύνδεση
Σχηματισμός σπηλαίων: Το σπήλαιο είναι μια μεγάλη κοιλότητα στο πέτρωμα πάνω ή κάτω από την επιφάνεια της Γης. Τα σπήλαια σχηματίζονται συνήθως σε ασβεστολιθικά πετρώματα, οπότε είναι διακοσμημένα με σταλαχτίτες και σταλαγμίτες, δεν αποκλείεται όμως ο σχηματισμός τους και σε άλλα πετρώματα, όπως σε λάβα, ψαμμίτες και μάργες.
Ο συνηθέστερος τρόπος δημιουργίας σπηλαίων είναι η διαλυτική δράση των υπόγειων νερών πάνω σε μεγάλου πάχους ασβεστόλιθους Τα ασβεστούχα πετρώματα είναι ελάχιστα διαλυτά από το καθαρό νερό, όμως το υπόγειο νερό περιέχει οργανικά οξέα ή κυρίως διοξείδιο του άνθρακα που το κάνουν να δρα σαν οξύ και να διαλύει εύκολα τα πετρώματα αυτά.
Η διαλυτική αυτή ενέργεια του νερού δρα κυρίως κατά μήκος των ρηγμάτων του πετρώματος, τόσο κατακόρυφα, καθώς κατεβαίνει λόγω τής βαρύτητας, όσο και οριζόντια (υπόγεια ποτάμια). Για το λόγο αυτό οι διάδρομοι των σπηλαίων ανήκουν σε δύο τύπους, ο ένας ακολουθεί τα κατακόρυφα ρήγματα και ο άλλος τα οριζόντια στρώματα. Στη πρώτη περίπτωση οι διάδρομοι είναι στενοί και ψηλοί και στη δεύτερη φαρδιοί και χαμηλοί ή σχετικά ψηλοί. Και στις δύο περιπτώσεις όμως με το πέρασμα του χρόνου οι μορφές των σχηματισμών αυτών μεταβάλλονται.
Όταν ολοκληρώνεταί η διάνοιξη των σπηλαίων και σταματά το μεγάλωμά τους, αρχίζουν οι δευτερογενείς αποθέσεις ανθρακικού ασβεστίου που είναι ο τραβερτίνης και οι χαρακτηριστικοί σταλαχτίτες και σταλαγμίτες (πέτρινα στολίδια). Τα χρώματα αυτών των σχηματισμών είναι συνήθως το καθαρό άσπρο, διάφορες αποχρώσεις του κόκκινου, του μοβ ή του πράσινου. Το υλικό πού σχηματίζει τούς σταλαχτίτες και σταλαγμίτες προέρχεται από το υλικό της οροφής και μεταφέρεται με το βρόχινο νερό.
Η απόθεση του ανθρακικού ασβεστίου (CaC03) γίνεται με την εξάτμιση του νερού και κυρίως με την αποβολή διοξειδίου του άνθρακα (C02) Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι κατά το χειμώνα το νερό που διαπερνά τα στρώματα της οροφής είναι ψυχρό και γι' αυτό διαλύει περισσότερο CaCO3 (περιέχει μάλιστα και αυξημένη ποσότητα C02).
Όσο όμως κατεβαίνει προς τα κάτω γίνεται θερμότερο, κυρίως λόγω τής θερμότητας της Γης και χάνει μέρος του C02, με συνέπεια να αποβάλλεται καθαρό CaCO3 τόσο σε ρωγμές από την οροφή, όσο και αντίστροφα στο δάπεδο όπου πέφτουν σταγόνες τέτοιου νερού. Πολλές φορές σταλαχτίτες και σταλαγμίτες σχηματίζουν μεγάλους όγκους πού φράσσουν τούς διαδρόμους και τις εισόδους των σπηλαίων Σειρές από κολόνες που σχηματίζονται με αυτό το τρόπο δημιουργούν τοιχώματα πού χωρίζουν τα σπήλαια σε Θαλάμους. Με το ίδιο υλικό σκεπάζονται και τα τοιχώματα των Θαλάμων, με αποτέλεσμα να μη φαίνεται το αρχικό πέτρωμα στα περισσότερα σπήλαια.
Εκτός από αυτό το «κλασικό» τρόπο δημιουργίας σπηλαίων υπάρχουν περιπτώσεις δημιουργίας μεγάλων κοιλοτήτων σε παράκτια πετρώματα με την ενέργεια των κυμάτων της θάλασσας ή μέσα σε λάβες. Ο σχηματισμός των τελευταίων γίνεται όταν μερικές φορές τα επιφανειακά στρώματα της λάβας ψύχονται πιο γρήγορα απ' ότι τα εσωτερικά. Έτσι είναι δυνατό η εσωτερική λάβα να συνεχίσει να κινείται και εφόσον απομακρύνεται, δημιουργεί κοιλότητες. Ακόμη σπήλαια μπορεί να δημιουργηθούν από τεκτονικά αίτια, λόγω μετακίνησης μεγάλων τμημάτων πετρωμάτων.
Η Ελλάδα αποτελείται κυρίως από ασβεστολιθικά πετρώματα, τα οποία κατεξοχήν ευνοούν το σχηματισμό σπηλαίων. Μέχρι στιγμής πάνω από 10.000 σπήλαια και άλλες μορφές υπογείων κοιλοτήτων έχουν καταγραφεί, ενώ κάθε χρόνο δεκάδες νέα σπήλαια ανακαλύπτονται.
Τα σημαντικότερα και πιο αξιοποιημένα τουριστικά σπήλαια της πατρίδας μας βρίσκονται στο Διρό της Μάνης, στη Λακωνία και γίνονται αντικείμενα θαυμασμού από χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο.
Στο Ταΰγετο με τα πλούσια ασβεστολιθικά πετρώματα έχουν εντοπισθεί δεκάδες σπήλαια με πλούσιο διάκοσμο που για διάφορους λόγους δεν έχουν αξιοποιηθεί τουριστικά και αποτελούν αντικείμενο έρευνας για τους σπηλαιολόγους και τους ειδικούς επιστήμονες.
Πολλά από αυτά δημιουργήθηκαν από τα νερά της βροχής και τους εκατοντάδες τόνους χιονιού που κάθε χρόνο διαπερνούν τα έγκατά του και βρίσκουν διέξοδο στη θάλασσα ως υποθαλάσσιες εκβολές. Είναι οι αποκαλούμενοι ανάβολοι και μέχρι σήμερα έχουν καταμετρηθεί 116 τέτοιοι και 22 υπόγειοι ποταμοί.
Πηγή: www.mani.org.gr
Ο συνηθέστερος τρόπος δημιουργίας σπηλαίων είναι η διαλυτική δράση των υπόγειων νερών πάνω σε μεγάλου πάχους ασβεστόλιθους Τα ασβεστούχα πετρώματα είναι ελάχιστα διαλυτά από το καθαρό νερό, όμως το υπόγειο νερό περιέχει οργανικά οξέα ή κυρίως διοξείδιο του άνθρακα που το κάνουν να δρα σαν οξύ και να διαλύει εύκολα τα πετρώματα αυτά.
Η διαλυτική αυτή ενέργεια του νερού δρα κυρίως κατά μήκος των ρηγμάτων του πετρώματος, τόσο κατακόρυφα, καθώς κατεβαίνει λόγω τής βαρύτητας, όσο και οριζόντια (υπόγεια ποτάμια). Για το λόγο αυτό οι διάδρομοι των σπηλαίων ανήκουν σε δύο τύπους, ο ένας ακολουθεί τα κατακόρυφα ρήγματα και ο άλλος τα οριζόντια στρώματα. Στη πρώτη περίπτωση οι διάδρομοι είναι στενοί και ψηλοί και στη δεύτερη φαρδιοί και χαμηλοί ή σχετικά ψηλοί. Και στις δύο περιπτώσεις όμως με το πέρασμα του χρόνου οι μορφές των σχηματισμών αυτών μεταβάλλονται.
Όταν ολοκληρώνεταί η διάνοιξη των σπηλαίων και σταματά το μεγάλωμά τους, αρχίζουν οι δευτερογενείς αποθέσεις ανθρακικού ασβεστίου που είναι ο τραβερτίνης και οι χαρακτηριστικοί σταλαχτίτες και σταλαγμίτες (πέτρινα στολίδια). Τα χρώματα αυτών των σχηματισμών είναι συνήθως το καθαρό άσπρο, διάφορες αποχρώσεις του κόκκινου, του μοβ ή του πράσινου. Το υλικό πού σχηματίζει τούς σταλαχτίτες και σταλαγμίτες προέρχεται από το υλικό της οροφής και μεταφέρεται με το βρόχινο νερό.
Η απόθεση του ανθρακικού ασβεστίου (CaC03) γίνεται με την εξάτμιση του νερού και κυρίως με την αποβολή διοξειδίου του άνθρακα (C02) Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι κατά το χειμώνα το νερό που διαπερνά τα στρώματα της οροφής είναι ψυχρό και γι' αυτό διαλύει περισσότερο CaCO3 (περιέχει μάλιστα και αυξημένη ποσότητα C02).
Όσο όμως κατεβαίνει προς τα κάτω γίνεται θερμότερο, κυρίως λόγω τής θερμότητας της Γης και χάνει μέρος του C02, με συνέπεια να αποβάλλεται καθαρό CaCO3 τόσο σε ρωγμές από την οροφή, όσο και αντίστροφα στο δάπεδο όπου πέφτουν σταγόνες τέτοιου νερού. Πολλές φορές σταλαχτίτες και σταλαγμίτες σχηματίζουν μεγάλους όγκους πού φράσσουν τούς διαδρόμους και τις εισόδους των σπηλαίων Σειρές από κολόνες που σχηματίζονται με αυτό το τρόπο δημιουργούν τοιχώματα πού χωρίζουν τα σπήλαια σε Θαλάμους. Με το ίδιο υλικό σκεπάζονται και τα τοιχώματα των Θαλάμων, με αποτέλεσμα να μη φαίνεται το αρχικό πέτρωμα στα περισσότερα σπήλαια.
Εκτός από αυτό το «κλασικό» τρόπο δημιουργίας σπηλαίων υπάρχουν περιπτώσεις δημιουργίας μεγάλων κοιλοτήτων σε παράκτια πετρώματα με την ενέργεια των κυμάτων της θάλασσας ή μέσα σε λάβες. Ο σχηματισμός των τελευταίων γίνεται όταν μερικές φορές τα επιφανειακά στρώματα της λάβας ψύχονται πιο γρήγορα απ' ότι τα εσωτερικά. Έτσι είναι δυνατό η εσωτερική λάβα να συνεχίσει να κινείται και εφόσον απομακρύνεται, δημιουργεί κοιλότητες. Ακόμη σπήλαια μπορεί να δημιουργηθούν από τεκτονικά αίτια, λόγω μετακίνησης μεγάλων τμημάτων πετρωμάτων.
Η Ελλάδα αποτελείται κυρίως από ασβεστολιθικά πετρώματα, τα οποία κατεξοχήν ευνοούν το σχηματισμό σπηλαίων. Μέχρι στιγμής πάνω από 10.000 σπήλαια και άλλες μορφές υπογείων κοιλοτήτων έχουν καταγραφεί, ενώ κάθε χρόνο δεκάδες νέα σπήλαια ανακαλύπτονται.
Τα σημαντικότερα και πιο αξιοποιημένα τουριστικά σπήλαια της πατρίδας μας βρίσκονται στο Διρό της Μάνης, στη Λακωνία και γίνονται αντικείμενα θαυμασμού από χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο.
Στο Ταΰγετο με τα πλούσια ασβεστολιθικά πετρώματα έχουν εντοπισθεί δεκάδες σπήλαια με πλούσιο διάκοσμο που για διάφορους λόγους δεν έχουν αξιοποιηθεί τουριστικά και αποτελούν αντικείμενο έρευνας για τους σπηλαιολόγους και τους ειδικούς επιστήμονες.
Πολλά από αυτά δημιουργήθηκαν από τα νερά της βροχής και τους εκατοντάδες τόνους χιονιού που κάθε χρόνο διαπερνούν τα έγκατά του και βρίσκουν διέξοδο στη θάλασσα ως υποθαλάσσιες εκβολές. Είναι οι αποκαλούμενοι ανάβολοι και μέχρι σήμερα έχουν καταμετρηθεί 116 τέτοιοι και 22 υπόγειοι ποταμοί.
Πηγή: www.mani.org.gr
